PAMIĘTAJCIE O OGRODACH

Technikum Rolniczo- Ogrodnicze w Gołotczyźnie

Zbliża się 11 listopada. Wydawało by się, że dzień radosny, podobnie jak dla Francuzów 14 lipca, lub Amerykanów z kolei 4. Tylko cisi, mądrzy Polacy będą czcić naszą rocznicę Odzyskania Niepodległości, najczęściej w domu lub w gronie przyjaciół. Cisi, bo ci z kolei głośni „pseudopatrioci” z hasłami o treści brunatnej księgi Hitlera i kastetami w rękach przemaszerują obok kolumny prowadzonej przez prezydenta Komorowskiego z marsową nienawistną miną, gotowi do powtórki z niemieckiej „kryształowej nocy”, by wreszcie opróżnić balon napełniony nienawiścią do wszystkich spoza Kościoła i skrajnej prawicy pod pomnikiem ich idola Romana Dmowskiego. Ktoś z wyobraźnią mógłby pomyśleć, że Dmowski puścił bardzo głośnego bąka. Tytuł posta zapożyczyłem od Jonasza Kofty, bowiem, by uniknąć niepotrzebnego stresu, ten post poświęcę luźnemu tematowi, a mianowicie parkom i ogrodom, które uwielbiam. Oczywiście dzięki googlom mogę się z większością pięknych ogrodów zapoznać wirtualnie. Mam na myśli cudowne ogrody- parki np. w Vancouver, Exbury w Anglii, Ahambra w Hiszpanii, czy też przykładowo Garden of cosmic w Szkocji. Ale mimo niewielkich środków finansowych w życiu udało mi się osobiście na własne oczy podziwiać przepiękne ogrody w Petersburgu, w Carskim Siole, Peterhofie, w Wiedniu, Kopenhadze i Versalu. Naocznie zlustrowałem też i owszem nasze parki i ogrody przy dobrze utrzymanych zamkach jak np. W Książu, Wilanowie i Łazienkach warszawskich. Dzisiaj polscy nowobogaccy też mogą się poszczycić tego typu cackami, gdzie pomiędzy różnymi, często egzotycznymi drzewami i krzewami, jakie tylko zna dendrologia światowa lśni kafelkami podgrzewany basen. Ale to dotyczy zaledwie 50 tysięcy naszych współobywateli, bo ponoć mamy tylu multimilionerów.

Jeżeli już mowa o ogrodach, to mam przede wszystkim w pamięci kilkuhektarowy ogród rodzinny wypełniony różnorakimi drzewami owocowymi, których zapach wąchałem do 15 roku życia. Mimo, że akurat w mojej rodzinnej miejscowości nie brak było ogrodów po sąsiedzku, to nasz był bodajże najcudowniejszy. Można było podziwiać w nim harmonię w kwestii rozplanowania gatunków drzew, zagospodarowania zagonów między rzędami i równocześnie utrapienie w kwestii permanentnej pracy jaką byliśmy wszyscy w rodzinie obdarzani. Mój Ojciec potrafił zadbać o tzw kulturę ogrodniczą jako, że ukończył przed wojną Technikum Rolniczo-Ogrodnicze w Gołotczyźnie, szkole założonej przez samego Aleksandra Świętochowskiego. Praca polegała na tzw. cyklu całorocznym, bowiem już od wczesnej wiosny należało wszystkie drzewa prześwietlić poprzez wycinanie tzw. wilków (dzikich odrostów), wykopywaniu zniszczonych w wyniku wichur, mrozu i innych stanów niepogody, drzew, by w to miejsce posadzić najnowocześniejsze odmiany jabłoni, grusz i śliw. Następnie, gdy ziemia rozmarzła trzeba było zaorać zagony obsiać je lub posadzić sadzonki. W tamtych latach z braku techniki wszystko wykonywało się przy pomocy koni. Nie wszystkie pierwsze pąki, jakie się pokazały miały szansę na wydanie owoców. Wiele z nich po prostu się zrywało, by te które pozostaną mogły korzystać z dostatku soków, dzięki czemu owoce były po prostu urodziwe. Gdy drzewa zakwitały na różnokolorowo, ogród przypominał cudowny widok konglomeratu barw, mieniącym się przy akompaniamencie rojów pszczelich i innych brzęczących owadów. Taka orkiestra przygrywała nam do czasu gdy kwiatostan nie opadł na ziemię. W międzyczasie należało się zająć inspektami, gdzie dorastały sadzonki pomidorów, kapusty, selerów, porów oraz kwiatów w tym bratków, stokrotek, lwiej paszczy i czegoś tam jeszcze. Z kolei należało zbierać pierwsze spady pod drzewami, by nie zaśmiecały ogrodu. Sprzedawano je za grosze do wytwórni octu. Z chwilą, gdy przychodził czas zrywania owoców, których było multum, zapraszałem kolegów w szkole, by po lekcjach przychodzili do pomocy. W zamian mogli zabrać do domu tyle owoców ile unieśli. Oczywiście otrzymywali też posiłek. Mimo to trzeba było korzystać również z siły najemnej. Było to w czasach, gdy socjalistyczne władze zrezygnowały z knowań kułackich. Późna jesień, to konserwacja i składowanie owoców, ciągłe ich przebieranie, by uchronić od zepsucia. Następnie pakowanie i załadowania na samochód, wcześniej na wóz konny, by dostarczyć na rynek oddalony około 20 kilometrów. Dużo naszych owoców trafiało na Mazury, bowiem ten akurat teren nie obfitował w dobre odmiany. Moi rodzice jako producenci byli znani w Mrągowie, Szczytnie i Olsztynie. Taki transport szedł koleją, problem tylko był z szybkim załadowaniem towaru do wagonu w czasie dwuminutowego postoju pociągu na stacji. Pociągi wtedy były jeszcze bardzo punktualne.

Już dość od dawna moi rodzice nie żyją, gospodarkę, w tym sad przejął mój młodszy brat, który dzisiaj z powodu wieku i pozostawania emerytem zrezygnował z dalszej eksploatacji ogrodu. Ogród zniszczyły mrozy, jest zapuszczony, jeno trawy służą do konsumpcji hodowlanym zwierzętom. Ktoś się zdziwi, po co to wszystko piszę. Ano, może z tęsknoty za wiekiem dziecięcym, może dla zachowania w jak najdłuższej pamięci tego, co mimo wszystko było radosne, ale też dla oddania hołdu moim pracowitym rodzicom i rodzeństwu.