SMRODY I ZAPACHY KRAKOWA

Kraków, to nie tylko stolica Małopolski, nie tylko siedziba królestwa Piastów i Jagiellonów, nie tylko stare, historyczne budynki, nie tylko stolica kultury europejskiej. Kraków bowiem to dulszczyzna, ośrodek wierzeń, przesądów, ale i powodów do wstydu. To miasto korzeni katolicyzmu polskiego, to miasto wylęgarnia tysięcy księży, biskupów, kardynałów a nawet jednego papieża. Do dzisiaj stanowi największy odsetek wiernych w Polsce. To wreszcie miasto wyziewów z opalanych byle czym pieców. Smogiem Krakowa można by obdzielić kilka dużych miast Polski.

Na pozór to nowoczesne miasto, ale tylko na pozór, bowiem Kraków lubuje się nie tylko w pielęgnacji swoich zabytków i chwała mu za to, bo to dobra ogólnonarodowe, ale też w wierzeniach w obyczajach i przesądach prosto z XIX oraz początków XX wieku. Nie dziwię się zatem , że Gabriela Zapolska umieściła akcję Moralności pani Dulskiej właśnie w Krakowie. Hesia, Mela, (córki matki Anieli, kobiety o tłustej twarzy) oraz ich zepsuty do szpiku kości braciszek Zbyszko to co prawda bohaterowie opowiadania, ale też prawdziwi i typowi przedstawiciele współczesnego prawdziwego Krakowa, gdzie za prawdziwe pieniądze młodzi Anglicy piją i bradziażą w nocnych lokalach. W tej sprawie kardynał Dziwisz prosi prezydenta Majchrowskiego o interwencję, zaś sam składa ręce do nieskutecznej modlitwy. Rodzimi krakowianie to ludzie przesądni,

oszczędni (nie wszyscy), zazdrośni, zawistni i zabobonni, obłudni, wierzący we wszelkiego rodzaju gusła, które dopasowują do przeróżnych okoliczności. Dziwne to z punktu widzenia

warszawiaka lub tym bardziej poznaniaka albo obywatela Wrocławia lub Gdańska, bo Kraków to miasto dziesiątek wyższych uczelni, tysięcy szkół, teatrów, muzeów i bibliotek. To miasto uczonych wielu dziedzin, pisarzy, Wisławy poetki noblowskiej, wspaniałych aktorów, autorów pięknych dzieł literackich, miasto najstarszego uniwersytetu polskiego w którym kwiat nauki doznał straszliwej krzywdy z rąk siepaczy Hansa Franka.Tu polscy górale złozyli mu hołd i zadeklarowali swoja odrębność narodową jako "góralenvolk". Kraków to kolebka kilku powstań polskich. To Kopernik, Wyspiański, Młoda Polska etc. Nie znaczy to, że inne, w tym wymienione miasta nie mają się czym poszczycić mimo, że kultura oraz obyczaje tych miast nie rodziły się w podobnych okolicznościach. Kraków bowiem to biedna Galicja, która zaszczepiła austro-węgierską atmosferę religijności, ubóstwa, oraz przywiązania do dziedzictwa

właśnie galicyjskiego, w tym cwaniactwa a la Szwejk. Stąd do dzisiaj w co piątym domu odprawia się seanse z duchami przy okrągłym stoliku, oczekując przepowiedni na przyszłość. Do dzisiaj oddycha się zapachem zgnilizny murów, chodzi po starych uliczkach z kocimi łbami, zasiada w małych kawiarenkach ulokowanych w zaułkach uliczek średniowiecznych pożydowskiego Kazimierza. Bo Kraków to prawdziwa historia Żydów polskich tak tragicznie doświadczonych m.in. w Płaszowie i Oświęcimiu. To miasto „Listy Schindlera”. Kraków mimo smogu niszczącego zdrowie mieszkańców ale i historyczne obiekty jest najczęściej odwiedzanym miastem przez Polaków i turystów zagranicznych. Kraków wydał dla świata wielu współczesnych, którzy zasiadają w aulach wyższych uczelni ale też w Sejmie i Senacie (niestety nie do końca udał się temu miastu pan prezydent

Duda, tudzież tacy politycy jak przykładowo Gowin, Ziobro, Rokita, Wassermann, Bubula albo Terlecki). W podziemiach Wawelu znalazło miejsce na wieczny spoczynek wielu królów, także Naczelnik Piłsudski. Wśród nich pochowano w specjalnie zbudowanej krypcie zwłoki prezydenta Kaczyńskiego z małżonką, ofiar wypadku lotniczego pod Smoleńskiem. I tu jest cały ambaras. Dlaczego ten człowiek bez żadnych zasług dla Polski, oceniany jako najgorszy prezydent w historii kraju został tak uhonorowany. Odpowiedz brzmi: Ano dlatego, że człowieka z Wawelu łatwiej jest lokować na setce pomników, a nawet wśród kanonizowanych, niżeli truchło z Powązek, o co całym swym majestatem zabiega jego brat bliźniak, tudzież bez zasług. Chce się śmiać i szydzić z Krakowa, że miasto z taką historią i majestatem, aż tak się tym wydarzeniem zdołało spsieć. Kocham to miasto mimo wszystko. Mimo tych smrodów. Kocham wspaniałych aktorów. Tych z historii jak przykładowy Juliusz Osterwa, a także współczesnych jak Dymna, Stuhr, Globisz, Peszek, Grabowski i wielu, wielu innych. Odwiedzałem go kilka razy i wtedy przed oczami stawali mi zasłużeni dla ojczyzny krakowianie oraz ich spuścizna. Polubiłem atmosferę Krakowa nic mniej niżeli starego Torunia. Przeto lubię też czytać książki powstałe na kanwie tego miasta. Ostatnio wpadła mi do ręki książka autorstwa Lucyny Olejniczak wychowanej właśnie w tradycji galicyjskiej. Powieść ta (trylogia) ulokowana w początkach XX wieku przypadła mi do gustu na tyle, iż zrodziła pomysł na tytuł tego posta, by odswieżyć sobie w pamięci tę perłę polskich miast.

 

PS. W międzyczasie oglądałem mecz Euro-2016 Austria-Islandia. Patrząc na trybuny w sektorze Islandczyków to widać było, że do Francji przyjechali prawie wszyscy mieszkańcy Wyspy. Islandia,  zaledwie 400 tysięczne państwo wysłała na Euro wszystkich w sile wieku.W Reykiaviku pozostały dzieci i staruszki. Można pozazdrościć.

 

Fotki od góry:

1.Kosciół Mariacki, panorama Rynku

2.Zasłużeni

3.Żywy zabytek Krakowa z orłem na jajach.

4.Madame Wisława Szymborska

5.Górale z uniżoną wizytą u Hansa Franka na Wawelu.