JĘZYKI, JĘZYKI

Powiada się, że człowiek, który poza swoim rodzimym, posługuje się innym językiem ma jakoby dwa życia. Zawsze o tym wiedziałem, lecz nie przywiązywałem do tego powiedzenia większej uwagi. Żebym to zrozumiał musiało upłynąć dużo wody w rzekach, a dokładniej lat życia. Począwszy od edukacji podstawowej uczono mnie, tak jak większość nas języka rosyjskiego w ramach wielkiej rodziny państw socjalistycznych. Podobnie było w szkole średniej, bowiem wg założeń „1000 letniej przyjaźni” i budowaniu wspólnego porządku, a i „dobrobytu”, wszyscy obywatele krajów socjalistycznych powinni mówić jednym wspólnym, mało puszkinowskim, a bardziej leninowskim językiem. Przyznam, że zbytnio nie darzyłem sympatią tegoż języka, a szkoda bo to jeden z piękniejszych literackich języków, ale w końcu tyle lat nauki musiały wydać jakieś owoce, jak się okazuje niezbyt dobre, ale na użytek własny ( jak gram marihuany) wystarczający. W latach 80-tych odbyłem w ramach tzw. wymiany turystycznej objazd kraju „dobrobytu i wolności człowieka” od Moskwy aż po Irkuck ( o czym już pisałem na blogu) i muszę przyznać, że znajomość języka szczęśliwych narodów wyniesiona z lat szkolnej nauki mi w absolutnym razie wystarczyła. W żadnym razie nie spotkałem się z tzw. niedomówieniem, albo ironicznym uśmiechem. Tak mi się przynajmniej wydawało, bo gdy zdawałem egzamin wstępny na toruński UMK prawda okazała się nieco inna, a trzeba było zdawać z jakiegokolwiek obcego języka. Byłem pewien sukcesu, ale się zawiodłem. Otrzymałem ocenę mierną co spowodowało moją nieutuloną traumę. W liceum obok oczywiście obowiązkowego języka rosyjskiego uczono jednego z języków zachodnich. W moim przypadku akurat był to francuski..Od pierwszej lekcji polubiłem ten język, tym bardziej że emerytowana prawdziwa paryżanka Pani Z. polubiła mnie. Posadziła mnie w pierwszej ławce i dawała całej klasie do zrozumienia jak należy podchodzić do nauki języka. Jej sympatia do mnie owocowała nawet w czasie posiedzenia rady pedagogicznej. Gdy groziła mi dwója z chemii pani Z. zagroziła, że w przypadku gdyby „chemik” mnie oblał, ona uczyni to w stosunku do innych uczniów, akurat tych do których sympatię czuł ów chemik. Opowiedział mi o tym mój wujek ksiądz, który jako nauczyciel religii też brał udział w posiedzeniach Rady. Po opuszczeniu szkoły, jeszcze przynajmniej przez rok kupowałem w kioskach zeszyty francuskie, ot tak, nie tyle dla utrwalania się w dialogach żabojadów ile dla szpanu i rozrywki. Po jakimś czasie, wiedząc, że nie mam żadnych szans wyjazdu do Francji, Belgii czy też Szwajcarii, krajów, gdzie można się dogadywać w języku Balzaka i Napoleona, nie mając szans na zdobycie paszportu bez czegoś politycznego „w zamian”, a tym bardziej wizy opuściłem skrzydła. Język francuski obok rosyjskiego potraktowałem jak każdy inny mi w gruncie rzeczy średnio obcy. Dzisiaj mocno wpadający mi w ucho przy okazji oglądanych filmów. Aliści mimo, iż na pewno posiadam w „zanadrzu” dużo mniej słówek francuskich od rosyjskich, to po roku 1989, w czasie wyprawy do Paryża dawałem sobie radę nie tylko w sklepach, ale też w restauracjach i hotelu. Dzisiaj oczywiście bardzo żałuję, że potraktowałem ten bodaj najpiękniejszy i najmilszy dla ucha język świata trochę po macoszemu, no ale trudno, karawana jedzie dalej czyli życie upływa. Zdaję sobie jednak sprawę, że gdybym próbował z taką znajomością Je dis francais przekroczyć próg Sorbony, to pierwszy, który by mi dał kopniaka byłby zapewne mój ulubiony komentator tygodnika „PRZEGLĄD” profesor na tejże uczelni pan Ludwik Stomma. Dla żartu po francusku wołam Małżonkę na posiłki do stołu, bo ona jest bardziej zapracowana, a tym bardziej, że kuchnia to moje ulubione pomieszczenie w domu, może dlatego, ze nie znoszę jakichkolwiek oznak głodu.

Młode pokolenie z moje rodziny ze względu na konieczność poszukiwania pracy za granicą już w sposób może nie literacki, ale zapewne praktyczny rozmawia w języku Szekspira, bowiem życie ich skierowało do Irlandii i Anglii. Było mi i mojej Małżonce bardzo przyjemnie słuchać ich konwersacji z Irlandczykami i Anglikami, w czasie gdy nas gościli. Tak, znajomość obcego języka to drugie życie, te bardziej słodkie.